Płodność w PCOS

PCOS a płodność

Zespół policystycznych  jajników, w skrócie PCOS, jest jednym z najczęstszych zaburzeń endokrynologicznych u kobiet w wieku rozrodczym i dotyka 10% kobiet.

PCOS może być dziedziczny oraz może występować u kobiet, u których doszło do nadmiernej ekspozycji na hormony męskie w życiu płodowym. Zwiększone ryzyko pojawienia się zaburzeń występuje również u kobiet otyłych, prowadzących niezdrowy tryb życia.

Zgodnie z artykułem dr Eweliny Stefanowicz z Kociewskiego Centrum Zdrowia w Starogardzie Gdańskim „Zespół charakteryzuje się występowaniem cykli bezowulacyjnych (co powoduje niemożność zajścia w ciążę) oraz nadprodukcją męskich hormonów płciowych – androgenów, które są przyczyną zmian w organizmie kobiety. Insulinooporność jest problemem, który często towarzyszy PCOS, mogącym pogarszać przebieg choroby, zwiększając produkcję androgenów.”

Ze względu na złożoność, diagnoza PCOS opiera się na zastosowaniu  kryteriów rotterdamskich. Zgodnie z tymi kryteriami o zespole policystycznych jajników mówimy tylko wtedy, gdy obecne są co najmniej dwa z trzech kryteriów:

• Hiperandrogenizm (zwiększone stężenie androgenów) – występujące u 60-80% kobiet z PCOS
• Rzadka lub brak owulacji – dotyka 75% kobiet z PCOS
• mikropolicystoza jajników w USG – widoczna u 75% kobiet z PCOS

Ponadto wytyczne te pozwalają zidentyfikować cztery różne fenotypy kliniczne PCOS:

• Fenotyp A, w którym występują równocześnie: hiperandrogenizm + zaburzenia owulacji + jajniki policystyczne w USG^[1]. Ten fenotyp zwykle kojarzony jest z insulinoopornością i otyłością i jest najczęstszym. Towarzyszą mu większe zagrożenia dla zdrowia^[2]
• Fenotyp B, w którym występują równocześnie: hiperandrogenizm + zaburzenia owulacji^[1]
• Fenotyp C, w którym występują równocześnie: hiperandrogenizm + jajniki policystyczne w USG^[1]
• Fenotyp D, w którym występują równocześnie: zaburzenia owulacji + jajniki policystyczne w USG^[1]

U podłoża objawów PCOS często leży insulinooporność, czyli spadek wrażliwości komórek na działanie insuliny. W przypadku PCOS możliwych jest kilka opcji terapeutycznych, od stosowania pigułek antykoncepcyjnych (dla kobiet, które nie planują w najbliższym czasie zajść w ciążę) po stosowanie leków uwrażliwiających na insulinę, takich jak metformina oraz suplementacji Inozytolami.

Inozytole to cykliczne poliole występujące w różnych formach stereoizomerycznych. Najbardziej reprezentowane w ludzkim ciele są Myo i D-chiro Inozytol .

Wytwarzane są przez organizm począwszy od glukozy, ale są również obecne w różnych pokarmach wprowadzanych wraz z dietą (płatki zbożowe, owoce, ryż, melon).

Badania naukowe wykazały znaczenie przyjmowania obu form, Myo i D-chiro-inozytolu, w poprawie zarówno zaburzeń endokrynologicznych związanych z PCOS (hiperandrogenizm, hiperglikemia, zwiększona insulinooporność), jak i funkcją jajników, z normalizacją menstruacji, poprawą jakości oocytów, a tym samym przywróceniem funkcji rozrodczych^[3,4].

Mio-inozytol (MI) i D-chiro-inozytol (DCI) od dawna cieszą się zainteresowaniem środowiska naukowego, a dzięki różnym przeprowadzonym badaniom klinicznym, które potwierdziły ich skuteczność i bezpieczeństwo, są polecane jako suplement w przypadku PCOS i insulinooporności.

W rzeczywistości MI i DCI działają jako wtórne przekaźniki w przekazywaniu sygnału insuliny, regulując jednak różne procesy zależne od insuliny. W szczególności MI odpowiada za pobieranie glukozy do komórek, podczas gdy DCI bierze udział w oksydacyjnym metabolizmie glukozy i jej konwersji do glikogenu. Ponadto na poziomie jajników MI działa jako drugi przekaźnik transdukcji sygnału hormonu folikulotropowego FSH i poprawia jakość oocytów.

Podczas gdy MI może być wprowadzany do organizmu wraz z dietą lub wytwarzany endogennie wychodząc z glukozo-6-fosforanu, DCI otrzymuje się poprzez konwersję MI dzięki epimerazie o działaniu insulinozależnym. Biorąc pod uwagę zmniejszenie aktywności epimerazy w przypadku insulinooporności, właściwe byłoby zintegrowanie obu form MI i DCI poprzez preparat złożony , aby zrekompensować ogólnoustrojowy niedobór DCI.

Chociaż skuteczność kombinacji MI/DCI w poprawie obrazu klinicznego insulinooporności została już dawno udowodniona i zaakceptowana przez społeczność naukową, idealne spożycie pozostaje przedmiotem debaty. Zgodnie z artykułem „Zespół policystycznych jajników: Wgląd w podejście terapeutyczne z inozytolami” autorstwa MA Sortino^[6] i współpracowników, biorąc pod uwagę znaczenie dawkowania dla skuteczności poszczególnych stereoizomerów inozytolu, ważniejsza jest wartość bezwzględna stężenia MI i DCI , a nie ich stosunek. To samo badanie donosi, że optymalna dzienna dawka kombinacji MI/DCI powinna wynosić co najmniej 2-4 g MI i 300-1500 mg DCI. Ponadto preparat złożony nie powinien mieć nadmiaru MI w odniesieniu do DCI, aby nie pogarszać nierównowagi MI/DCI, która pojawia się w przypadku insulinooporności.

Oprócz tych bardziej znanych zaburzeń, być może niewielu wie, że PCOS wiąże się z również z przewlekłym stanem zapalnym o niskim stopniu złośliwości, który przyczynia się do powstawania insulinooporności, a w konsekwencji kompensacyjnej hiperinsulinemii.

Ostatnie badania sugerują, że zmiany metaboliczne i hormonalne związane z PCOS mogą aktywnie przyczyniać się do dostarczania składników odżywczych o działaniu prooksydacyjnym i prozapalnym, takich jak glukoza i nasycone kwasy tłuszczowe^[5]. Dlatego zmiana stylu życia wydaje się być istotna w celu złagodzenia stanu zapalnego i poprawy obrazu klinicznego kobiet z PCOS. Wprowadzenie do diety pokarmów przeciwzapalnych może być świetnym początkiem!

Organizacja non-profit PCOS Challenge: The National Polycystic Ovary Syndrome Association we wrześniu 2018r ustanowiła miesiąc świadomości PCOS w celu promowania większej świadomości na całym świecie, czym są problemy związane z PCOS i wspierania milionów kobiet dotkniętych tą chorobą.

We wrześniu każdego roku stowarzyszenie PCOS Challenge promuje różne wydarzenia, maratony i kongresy medyczne w celu zwiększenia świadomości i edukacji na temat PCOS wśród ogółu społeczeństwa, kobiet, dziewcząt i pracowników służby zdrowia, poprawienie diagnostyki i leczenia PCOS oraz zachęcanie wszystkich krajów do uczynienia PCOS priorytetem zdrowia publicznego.

Analizując wszystkie informacje duże znaczenie ma optymalne dawkowanie w suplementacji aby uzyskać optymalne wsparcie we wszelkich zmianach wynikających ze stanu insulinooporności, takich jak zespół metaboliczny, nieregularne miesiączki, zespół policystycznych jajników (PCOS) , niepłodność i wreszcie cukrzyca ciążowa.

Badania kliniczne wykazały bowiem, że przyjmowanie odpowiedniego suplementu przez min. 2 miesiące znacząco obniża poziom glukozy, cholesterolu (całkowitego i LDL) oraz trójglicerydów we krwi, prowadząc do poprawy profilu metabolicznego^[7], a także do poprawy jakości oocytów i wzrost ciąż klinicznych^[8].

BIBLIOGRAFIA:

[1] Lizneva, D., Suturina, L., Walker, W., et al. Kryteria, rozpowszechnienie i fenotypy zespołu policystycznych jajników. Płodność i bezpłodność, 2016; 106(1):6-15.

[2] O. Głuszak, U. Stopińska-Głuszak, P. Glinicki i in. Fenotyp i zaburzenia metaboliczne w zespole policystycznych jajników. ISRN Endokrynologia, 2012; 2012:569862.

[3] Chattopadhayay R. i in., Wpływ stresu oksydacyjnego płynu pęcherzykowego na tworzenie wrzeciona mejotycznego u niepłodnych kobiet z zespołem policystycznych jajników. Gynecol Obstet Invest 2016; 69:197-202.

[4] Sortino MA i wsp., Zespół policystycznych jajników: spojrzenie na podejście terapeutyczne z inozytolami 2017; 8:341.

[5] Luigi Barrea, Paolo Marzullo, Giovanna Muscogiuri i in. Źródło i ilość węglowodanów w diecie a stan zapalny u kobiet z zespołem policystycznych jajników. Recenzje badań żywieniowych , 2018; 1-11.

[6] Sortino MA i wsp., Zespół policystycznych jajników: wgląd w podejście terapeutyczne z inozytolami. Front Pharmacol 8 (2017)

[7] Malvasi A. i in., Myo-inozytol, kwas foliowy d-chiro-inozytol i mangan w drugim trymestrze ciąży: wstępne badanie. 18 (2014).

[8] Brusco GF i in., Inozytol: wpływ na jakość oocytów u pacjentów poddawanych ICSI. Otwarte badanie. Eur Rev Med Pharmacol Sci 17 (2013).